رصدخانه فناوری اطلاعات | مرتضی جوان

فناوری زنجیره بلوکی (بلاکچین – Blockchain) از جمله موضوعاتی است که در سال های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ توجه بسیار زیادی را به خود جلب کرده است و پیش بینی می­شود که در سال ۲۰۱۸ صنایع بسیاری بواسطه استفاده از این فناوری متحول شوند. وضعیت بلوغ فناوری های مرتبط با زنجیره بلوکی در شکل زیر نشان داده شده است. همانطور که مشاهده میشود، بیت کوین (Bitcoin) از کاربردهای اولیه و قدیمی مبتنی بر زنجیره بلوکی است که اخیرا سطح بالایی از پذیرش را در صنعت به خود اختصاص داد و به واسطه آن فناوری بلاکچین در اوج توجه قرار گرفت. البته بسیاری موضوعات جدید نظیر قراردادهای هوشمند (Smart Contract)، مدل های تجاری مبتنی بر پلت فرم و سامانه های مبتنی بر اقتصاد برنامه پذیر نیز وجود دارند که به زودی با موجی از گرایش به سمت آنها مواجه خواهیم بود.

فلسفه فناوری زنجیره بلوکی مبتنی بر ایجاد یک پایگاه داده توزیع شده بین نودهای مختلف است. این پایگاه داده در حالی ایجاد میشود که بین نودهای مختلف اعتماد وجود ندارد و قرار نیست مسئولیت پایگاه داده بصورت متمرکز با یکی از آنها باشد. بعبارت دیگر برای رفع مشکل اعتماد همه نودها میتوانند یک نسخه از پایگاه داده (که در این فناوری به آن دفتر کل گفته می­شود) را در اختیار داشته باشند تا مطمئن باشند که اطلاعات تغییر نمیکند و بر اساس یک سری تئوری های ریاضی و رمزنگاری اطلاعات این پایگاه های داده با همدیگر یکسان می شود. یکسان سازی پایگاه داده اغلب در فرآیندی که با آن ماینینگ (Mining) گفته می­شود انجام می­پذیرد و الگوریتم مورد استفاده در این فرآیند الگوریتم اجماع (Consensus) نام دارد.

این مساله که در فناوری زنجیره بلوکی بحث ایجاد اعتماد در یک شبکه غیرقابل اعتماد شکل گرفته است، باعث شده است کاربردهای بسیاری بر روی آن تعریف شود که از جمله میتوان به کاربردهای بانکداری و پرداخت اشاره کرد. برای مشاهده موارد کاربرد بیشتر میتوانید به سامانه پایش کاربردهای مبتنی بر فناوری زنجیره بلوکی مراجعه نمایید.

اگرچه اعتماد به این فناوری ناشی از اعتماد به تئوری های ریاضی و رمزنگاری است، اما همه داستان به اینجا ختم نمی شود. فناوری زنجیره بلوکی عموما حساس به حملات گروهی است. برای مثال اگر در یک کاربرد سازمانی، تعداد از سازمان ها با همدیگر تبانی کنند میتوانند تحت شرایطی عملکرد زنجیره بلوکی را متناسب با نیازهای خود تغییر دهند. به عنوان یک مثال دیگر در بیت کوین، چندین مرکز ماینینگ بزرگ کنترل شبکه را در اختیار دارند با همدیگر تصمیم گرفته اند که هزینه تراکنش را بالا ببرند و اگر یک ماینر بخواهد با هزینه کمتری تراکنش خود را انجام دهد امکان پذیر نخواهد بود و این تراکنش میتواند برای مدت ها بصورت سرگردان در شبکه باقی بماند. به عنوان نمونه به تراکنش شماره ۳ee0b435d8a59016d4095ef407ff3c9f44fe9e31b6a75c0e0b6f1d3051ba9955 مراجعه نمایید که تصویری از آن در ادامه ارائه شده است. موضوعاتی از این قبیل به معنای آن است که باید با دانش و آگاهی بیشتری به سمت استفاده از این فناری حرکت کرد…

در پست های آتی مطالب بیشتری در خصوص کاربردهای فناوری بلاکچین در صنایع مختلف ارائه خواهد شد. ضمن این که به ابعاد جانبی این فناوری نظیر امنیت نیز خواهیم پرداخت.

• ← مهارت های مورد نیاز دانشمندان و کارشناسان علوم داده
• شاخص مصرف انرژی در شبکه بیت کوین →