یک قدم به جلو، دو قدم به عقب!
در این هفته کنگره بین المللی TopHPC2017 به مدت سه روز در هتل اسپیناس پالاس تهران برگزار شد و علاوه بر حضور شخصیتهای علمی و صنعتی ایرانی و چندین ارائه توسط آنها، از کشورهای مختلف آمریکا، چین و اروپا نیز در آن ارایه هایی داشتند. تلاش زیادی برای برگزاری این رویداد با کیفیت بالا توسط تیم علمی و اجرایی رویداد شده بود که جای قدردانی و تشکر دارد. اما صرف نظر از خود رویداد، نکته ای که برای من قابل توجه بود که سبب نگارش این مطلب شد، میزان عقب ماندگی ما در صنعت پردازش فوق سریع (HPC) با بقیه دنیا بود که در ارائه های انجام شده در کنگره در طی سه روز و حتی در پنل جمع بندی رویداد به خوبی مشهود بود.
ایجاد مراکز پردازش فوق سریع (HPC) یا ابررایانه ها نقش مهمی در پیشرفت کشورهای توسعه یافته در حوزه های مختلف علم و فناوری دارد. کاربردهای نظامی، طراحی های صنعتی، توسعه پزشکی و سلامت، کشف داروهای جدید، مطالعه بر روی تغییرات جوی و زیست محیطی، مطالعه بر روی ساختارهای ژنتیکی، مطالعه بر روی ابعاد مختلف عالم خلقت، توسعه شهرهای هوشمند، توسعه انرژی های نو و … همه و همه امروزه از طریق مراکز پردازش فوق سریع امکان پذیر است که در آنها میلیون ها هسته پردازشی (CPU) برای حل سریعتر مسائل پیش رو بکار گرفته میشوند. در ایران نیز مراکز پردازش فوق سریع زیادی وجود دارد که برخی از مهمترین آنها به شرح زیر می باشد:
- مرکز پردازش فوق سریع پژوهشکده علوم کامپیوتر پژوهشگاه دانش های بنیادی
- مرکز ابررایانش دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- مرکز ابررایانش دانشکده مکانیک دانشگاه تهران
- مرکز ابررایانش دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف
- مرکز ابررایانش دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
- مرکز ابررایانش دانشگاه تربیت مدرس
- مرکز ابررایانش دانشگاه صنعتی شیراز
- مرکز ابررایانش دانشگاه علم و صنعت
- مرکز ابررایانش دانشگاه الزهرا
- مرکز ابررایانش دانشگاه شهید بهشتی
- مرکز ابررایانش ملی شیخ بهایی
- مرکز ابررایانش دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین
- مرکز ابررایانش دانشگاه مالک اشتر
- مرکز محاسبات پژوهشگاه هوافضا
علی رقم هزینه هایی که برای توسعه مراکز پردازش فوق سریع در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی سطح کشور شده است و تلاشی که اخیرا در وزارت علوم برای متمرکز کردن دسترسی به این مراکز در حال انجام است، متاسفانه برآیند پیشرفت های بدست آمده در این صنعت راهبردی را به راحتی میتوان با صنعت خودرو مقایسه کرد کرد: در حالی که دنیا خودروهای با استاندارد و کیفیت بالا تولید میکند و بصورت مستمر در حال ارتقای آنها میباشد، ما همچنان در حال تولید پراید هستیم!
در صنعت طراحی و ساخت ابررایانه زمینه های زیادی برای توسعه وجود دارد. توسعه سخت افزاری، طراحی الگوریتم ها و نرم افزارهای موازی، طراحی شبکه های میان ارتباطی، و توسعه سامانه های جانبی و پشتیبان (نظیر مدیریت کلاستر، نظارت، پروفایلینگ و …) از جمله حوزه هایی است که در این صنعت همچنان جای کار زیادی دارد، اما اگر طبق معمول تنها به خرید سخت افزار، شبکه کردن آنها و استفاده از راهکارهای نرم افزاری متن باز بسنده شود و به ایجاد مراکز ابررایانه تنها به عنوان یک کالای لوکس نگاه شود نمیتوانیم انتظار پیشرفت در این صنعت را داشته باشیم.
- علوم داده و کلان داده، دومین مهارت برتر در سال ۲۰۱۷
- روند رو به رشد پشتیبانی سکوهای ابری از اینترنت اشیاء تا ۲۰۲۰