رصدخانه فناوری اطلاعات | مرتضی جوان

در رایانش ابری سه مدل خدمت رایج وجود دارد که تحت عنوان خدمات زیرساخت(IaaS)، خدمات پلت فرم (PaaS) و خدمات نرم افزاری (SaaS) شناخته میشود. طبق استاندارد ISO/IEC17788 مدل های دیگری نظیر خدمات میزکار (DaaS)، خدمات شبکه (NaaS)، خدمات ارتباطی ( CaaS) و … نیز مطرح شده است اما در نهایت قابلیت های مورد نیاز آن ها در لایه های نرم افزار، پلت فرم یا زیرساخت تعریف میشود. هر کدام از این مدل های خدمت، سطحی از پیچیدگی های سرویس را از دوش مشتری (CSC) برداشته و به سمت سرویس دهنده (CSP) منتقل می کند و در عین حال ممکن است یک سرویس دهنده برای ارائه سرویس ابری خود، از بسترهای ابری دیگر نیز استفاده کنند. به عبارت دیگر هر CSP میتواند در نقش CSC برای یک CSP دیگر نیز محسوب شود. اصل فلسفه این مدل های ارائه خدمت در این است که یک سازمان بخشی از فرآیندهای IT سازمان خود را به نوعی بهینه برون سپاری کند تا بتواند تمرکز بیشتری روی اصل کسب و کار خود داشته باشد.

یک الگوی جدید و رو به رشد که امروزه بسیار شاهد آن هستیم، ارائه فرآیندهای سازمانی و تجاری به صورت سرویس های ابری است که تحت عنوان Business Process as a Service (BPaaS) شناخته میشود. برای مثال میتوان به فرآیندهایی نظیر حمل و نقل، پرداخت، تهیه غذا و … اشاره کرد که در سازمان های زیادی همچنان بصورت سنتی وجود دارد. در مقابل بعضی از سازمان ها برای رسیدن به چابکی و انعطاف پذیری بیشتر این خدمات را بصورت برونسپاری شده و اخیرا بصورت ابری انجام میدهند. نمونه های داخلی زیادی در کشور از این نوع خدمات وجود دارد. مثلا اسنپ و تپسی در حوزه فرآیندهای حمل و نقل، زرین پال و پارسپل در حوزه فرآیندهای پرداخت و موارد دیگری از این دست را میتوان نام برد. در حقیقت این خدمات میتوانند با ارائه API امکان یکپارچه سازی با دیگر فرآیندهای سازمانی را داشته باشند و در آینده شاهد سازمانهایی خواهیم بود که بخشی از فرآیندهای آنها بصورت خدمات ابری انجام میشود. این موضوع سبب تمرکز هرچه بیشتر سازمانها روی فرآیندهای اصلی کسب و کار خود و افزایش بهره وری و خلق ارزش بیشتر خواهد شد. همچنین با توجه به روند رو به رشد ابری شدن فرآیندها پیش بینی  می شود در آینده ای نزدیک شاهد مدل هایی عملیاتی از Organization as a Service (OaaS) نیز باشیم، که اگر چه نمونه هایی از آن وجود دارد ولی هنوز به سطح بلوغ BPaaS نرسیده اند.

• ← ۳۵ درصد آمادگی ایران در مجموع حوزه های رایانش ابری، کلان داده، اینترنت اشیا، شبکه و مراکز داده
• علوم داده و کلان داده، دومین مهارت برتر در سال ۲۰۱۷ →