بررسی وضعیت بلوغ فناوری بلاکچین در ۲۰۱۸
اگرچه فناوری بلاکچین بسیار مورد توجه سازمانها قرار گرفته است، اما عمده تمرکز بر روی آموزش و کسب تجربیات عملی برای فهم بهتر فناوری و موارد کاربرد آن بوده است. تا کنون پیشرفتهایی در برخی از صنایع رخ داده است، اما وضعیت بلوغ این فناوری هنوز مبهم است و پذیرش در مقیاس بالا به ندرت رخ داده است. در همین رابطه در هفته گذشته گزارشی را از گارتنر در این خصوص مطالعه کردم که یک خلاصه مدیریتی از آن بصورت رسمی از طریق کانال انجمن بلاکچین سازمانی منتشر شد. همچنین یک نسخه از آن جهت استفاده دوستان در اینجا به اشتراک گذاشته شده است.
وضعیت بلوغ فناوری های مرتبط با زنجیره بلوکی در سال ۲۰۱۸ در شکل ۱ ترسیم شده است. بیتکوین و دیگر رمزارزها با همدیگر تحت عنوان Cryptocurrencies مطرح شدهاند. استفاده از بلاکچین در حوزه تبلیغات، ارایه خدمات به مشتریان، و ارزهای پایدار (Stable) از موضوعات جدیدی بودند که در سال ۲۰۱۸ به ادبیات موضوع وارد شدند. مدلهای تشویقی مبتنی بر بلاکچین، توزیع اولیه سکه (ICO)، شکلگیری کنسرسیومهای بلاکچینی و همچنین بررسی موارد استفاده از بلاکچین در لجستیک، زنجیره تامین، آموزش، بیمه و دولت از جذاب ترین موضوعات در سال ۲۰۱۸ بودهاند.
در ادامه وضعیت بلوغ فناوری بلاکچین مشاهده میشود که اگرچه تب رمزارزها در حال فروکش کردن است (بدلیل نوسانات زیاد، ریزش بسیاری از توکنها، وضعیت نامشخص مسائل قانونی و عملیات استخراج) اما بازارها و صرافیهای کالاهای دیجیتال که در این مدت تجربیات زیادی کسب کردهاند در حال رشد هستند ولی هنوز ۲ تا ۵ سال دیگر برای افزایش بلوغ و پذیرش گسترده آنها زمان لازم است.
شکل ۱- وضعیت بلوغ فناوری بلاکچین در سال ۲۰۱۸
بررسی موسسه گارتنر در سال ۲۰۱۸ نشان میدهد که تا کنون تنها ۱% مدیران ارشد فناوری اطلاعات (CIO) روی فناوری بلاکچین بصورت جدی سرمایه گذاری کردهاند. ۸% دیگر در حال ارزیابی فناوری هستند. چالشهای مورد اشاره توسط این مدیران در حال حاضر شامل ضرورت تغییر الگوهای ذهنی برای شناخت مدلهای جدید کسبوکار غیرمتمرکز، فقدان دادههای واقعی و کافی برای تصمیمگیری ذینفعان و سرمایهگذاران، پیچیدگی دستیابی به فناوری و یکپارچه شدن با آن بدون نیاز به تغییر بنیادین فرآیندهای فعلی کسبوکار میباشد. ماتریس تحلیل اولویتهای تجاری در شکل ۲ نشان داده شده است.
شکل ۲- ماتریس اولویت ها برای کسب و کارهای مبتنی بر بلاکچین
تحلیل ماتریس کسبوکار بلاکچین نشان میدهد که این فناوری در کوتاه مدت نمیتواند ارزش تجاری قابل توجهی دربر داشته باشد، اما تمرکز بر روی رمزارزها و بازار داراییهای دیجیتال در میان مدت بسیار ارزشمند خواهند بود. همچنین در صورت وجود یک نگاه راهبردی و کلان، انتظار می رود که در ۵ تا ۱۰ سال آینده بتوان تغییرات شگرفی را از اثربخشی این فناوری در تغییر مدلهای تجاری و تغییر فرآیندهای صنایع مختلف از جمله خدمات بانکداری و مالی، بیمه، تبلیغات، لجستیک، حملونقل، انرژی، نفت و گاز، خدمات دولتی، و اینترنت اشیا شاهد بود؛ و احتمالا صنایعی نظیر سلامت، خرده فروشی، زنجیره تامین و تولید هنوز لازم است که زمان بسیار بیشتری انتظار بکشند.
مرجع
David Furlonger, Rajesh Kandaswamy, Hype Cycle for Blockchain Business 2018 ( ID: G00357811), Gartner, 27 July 2018