معرفی رشته فناوری اطلاعات (به زبان ساده)

به طور خلاصه و به زبان ساده، رشته فناوری اطلاعات با کاربرد فناوری ها و فراورده های رایانه ای (مثل سخت افزار، نرم افزار، شبکه، اینترنت و اطلاعات دیجیتال) در جامعه و در زندگی روزمره سروکار دارد. اینکه چگونه با استفاده از این فناوری بتوانیم نیازهای یک سازمان را پاسخ دهیم تا به اهداف خودش در کسب و کار برسد از جمله کاربردهای این رشته در بازار است. اگر این کار به خوبی و با مهارت انجام شود، میتواند تاثیر زیادی در کاهش هزینه و افزایش بهره وری داشته باشد. در ادامه چند مثال ارایه می شود:

  • مورد کاربرد در بانکداری: استفاده از سیستم های بانکداری الکترونیک از موارد کاربرد متداولی است که تقریبا همه روزه با آن سروکار داریم. اینکه بجای ساعت ها صرف وقت برای رفتن به یک شعبه، تردد در ترافیک در شرایط جوی مختلف، انتظار در صف و … میتوانیم از طریق دستگاه های خودپرداز، از اینترنت بانک در منزل یا از طریق موبایل در حرکت و به سرعت امور بانکی خود را انجام دهیم (پرداخت قبوض، انتقال وجه، بررسی موجودی و …) میلیون تومان در ماه صرفه اقتصادی برای یک کشور به همراه دارد.
  • مورد کاربرد در حمل و نقل: استفاده از بلیط الکترونیک در اتوبوس و مترو از کاربردهای رایج دیگر است که تبادل اسکناس و انتقال آلودگی را کاهش داده است، در وقت افراد منتظر در اتوبوس صرفه جویی می کند و سریعتر به مقصد می رسند، نیاز به چاپ اسکناس های خرد هم کاهش پیدا میکند. ضمن اینکه با توجه به اطلاعات جمع آوری شده، امکان مدیریت بهتر عرضه و تقاضا را در سیستم حمل و نقل فراهم میکند. و در مجموع میلیاردها تومان در سال صرفه اقتصادی در سطح کشور خواهد داشت.
  • مورد کاربرد در کسب و کار: حسابداری و انبارداری از امور رایج در بسیاری از شرکت ها میباشد که قبلا بصورت دستی و کاغذی انجام می شده است و ممکن است برای تهیه بعضی گزارش ها روزها وقت گذاشته شود (فرض کنیم ۲ روز)، ولی امروزه با استفاده از نرم افزارهای حسابدرای و انبارداری با سرعت و اطمینان بیشتری همان کار در عرض چند دقیقه قابل انجام است.
  • مورد کاربرد در دانشگاه: در یک دانشگاه امور ثبت نام و انتخاب واحد از کارهایی است که قبلا ساعت ها وقت از دانشجوها، اساتید و پرسنل اداری می گرفته است، ولی امروزه با استفاده از نرم افزارهایی که برای این منظور طراحی شده است، به راحتی و با هزینه بسیار کمی حتی از منزل انجام می شود. با توجه به تعداد زیاد افراد درگیر در این سیستم، میلیون ها تومان در ماه صرفه جویی می شود.
  • مورد کاربرد در سلامت: جدیدا در موبایل ها و ساعت های هوشمند سرویس هایی ارایه می شود که مراقب سلامت شما هستند. مثلا اگر مدت زیادی در یک مکان بدون تحرک نشسته باشید، به شما پیشنهاد میکنند که بلند شوید و کمی راه بروید و یا امکان ثبت بعضی شاخص های سلامت (مثل ضربان قلب، میزان خواب، میزان پیاده روی و …) را فراهم میکنند و پیشنهادهای متناسب به شما ارایه می دهند تا در نهایت هزینه های درمان را در جامعه کاهش دهند.
  • مورد کاربرد در مدیریت ترافیک: همه ما زمان زیادی را در ترافیک و پشت چراغ قرمز سپری می کنیم. چراغ های راهنمای هوشمند یکی از کاربردهای فناوری اطلاعات در مدیریت ترافیک شهری هستند، اما اغلب به نظر می رسد که هنوز هوش کافی را ندارند! مطالعه و بررسی زمان بندی مناسب، هماهنگی بین چراغ های راهنما و عملکرد آنها متناسب با ساعات مختلف شبانه روز و شرایط ترافیکی مختلف از جمله موضوعاتی است که توسط یک کارشناس فناوری اطلاعات قابل انجام است. هر چه ساعت انتظار افراد در پشت چراغ راهنما کاهش یابد و ترافیک بهتر مدیریت شود، افراد سریعتر به مقصد میرسند و ساعت ها در وقت و هزینه آنها صرفه جویی می شود. همچنین افراد وقتی پشت چراغ قرمز قرار میگیرند، حتی در زمان های نسبتا طولانی اغلب خودرو را روشن نگه می دارند، این کار سبب افزایش آلودگی هوا می شود و بصورت غیرمستقیم هزینه هایی را به جامعه در بخش سلامت تحمیل می کند. پس با مدیریت بهتر امور ترافیکی با استفاده از فناوری اطلاعات میتوان میلیون ها تومان در ماه در سطح جامعه صرفه جویی داشت.

 

slides

چه دروسی تدریس می شود و چه توانایی های مورد انتظار است

دروسی که به دانشجویان این رشته ارایه می شود، از یک طرف آنها را با مهارت های پایه برای بکارگیری فناوری های سخت افزاری، نرم افزاری، شبکه و اطلاعات در تولید برنامههای کاربردی و ارایه سرویسهای مختلف آشنا می کند و از طرف دیگر آنها را در شناخت بهتر کاربردهای فناوری اطلاعات در جامعه توانمند میکند تا برای مثال بدانند چه سرویس ها و کاربردهایی و در کجا مورد نیاز است.
افرادی که تمایل به تحصیل در این رشته دارند باید تسلط زیادی حداقل در یک زبان برنامه نویسی کسب کنند. همچنین لازم است که اشتیاق زیادی در یادگیری فناوری های جدید و روز دنیا، خصوصا فناوری های الکترونیک داشته باشند و رویدادهای مرتبط با آنها را دنبال کنند. همچنین علاقه به تجزیه و تحلیل اطلاعات بسیار مهم است. به عبارت دیگر زیاد با اطلاعات مختلف از جمله حجم زیادی از اعداد و ارقام سروکار خواهند داشت که به کمک رایانه باید بتوانند آن ها را مدیریت کنند. علاقه به نوآوری و کارگروهی نیز برای موفقیت در این رشته بسیار مهم است. برای اینکه بدانید چقدر برای ورود به این رشته آماده هستید، به سئوالات زیر پاسخ دهید. (در کدام از موارد زیر فرض کنید دانش کافی برای بهره برداری از اطلاعات و داده ها رو دارید)
  1. اگر شما به تصاویر مجموعه دوربینهای کنترل ترافیک شهری و بین شهری دسترسی داشته باشید و دانش کافی برای بهره برداری از آنها را هم داشته باشید، چه کاربردی برای شما خواهد داشت؟ (مثلا میتوانید زمان مناسب برای سفر را انتخاب کنید تا کمتر به ترافیک برخورد کنید و در وقت شما هم صرفه جویی بشه؟)
  2. اگر شما به مجموعه اطلاعات وضعیت کیفیت هوای تهران دسترسی داشته باشید، چه کاربردی برای شما خواهد داشت؟ (مثلا میتوانید زمان مناسب و کم خطری برای تردد در شهر را انتخاب کنید؟)
  3. اگر شما به آرشیو اطلاعات و نمودارهای تغییرات قیمت مثلا ارز و سکه دسترسی داشته باشید، چه کاربردی برای شما خواهد داشت؟ (مثلا میتوانید زمان مناسب برای خرید و فروش هر کدام را پیدا کنید؟)
  4. اگر شما به مجموعه زیادی از کدهای برنامه نویسی و پروژه ها دسترسی داشته باشید، چه کاربردی برای شما خواهد داشت؟ (مثلا میتوانید با استفاده مجدد از آنها برای ایجاد سریعتر یک نرم افزار استفاده کنید؟)
  5. اگر شما به مجموعه بانک اطلاعاتی همه پروازهای داخلی و نمودار تغییر قیمت های آنها دسترسی داشته باشید چه کاربردی برای شما خواهد داشت؟ (مثلا میتوانید زمان مناسب برای خرید بلیط ارزان را محاسبه کنید؟)
  6. اگر شما به پایگاه داده ای از افراد و روابط بین آنها دسترسی داشته باشید، چه کاربردی برای شما خواهد داشت؟ (مثلا میتوانید منبع یک خبر یا شایعه را پیدا کنید؟)
  7. اگر شما به مجموعه عظیمی از اطلاعات رویدادهای مختلف در سطح دنیا دسترسی داشته باشید، چه کاربردی برای شما خواهد داشت؟ (مثلا میتوانید رویدادهای آینده را پیش بینی کنید؟)
تقریبا تمام مجموعه اطلاعات مورد اشاره در مثال های بالا در اینترنت وجود دارد. سعی کنید بجز مثال های ذکر شده موارد کاربرد دیگری را نیز پیدا کنید. به نظر شما در انجام هر کدام از موارد کاربرد فوق چه چالش هایی وجود دارد و چه مهارت هایی باید بدست آید؟ اگر برای اجرای این تمرین مشتاق و کنجکاو بودید، شما برای این رشته مناسب خواهید بود!

بازار کار

برای کسانی که توانایی های مورد نیاز در این رشته را کسب کرده باشند، در هر صنعتی که علاقه داشته باشند بازار کار وجود دارد. قبلا چند نمونه کاربردی اشاره شد. یک لیست طولانی تر از صنایعی که به متخصصان این رشته نیاز دارند به این ترتیب است: صنایع بانک، بورس و بیمه، صنعت سلامت، پزشکی و بیمارستانی، فروشگاه های مختلف (ورزشی، غذایی، آرایشی و بهداشتی، کیف و کفش، تجهیزات الکترونیک، خودرو و …)، سازمان ها و ادارات خصوصی و دولتی، صنعت حمل و نقل، صنایع کشاورزی، صنایع ساختمانی، صنایع نظامی، صنایع قضایی، صنایع هوایی، صنایع تبلیغاتی، چند رسانه ای و فیلم سازی، کتابخانه ها و …

مثالهایی از شرکت ها / سرویس های مرتبط با گرایش (داخلی و خارجی)

  • شرکت Google (ارایه برنامه های کاربردی و سرویس های اینترنتی برای افراد، شرکت ها و سازمان ها)
  • شرکت Amazon (ارایه سرویس های اینترنتی مبتنی بر فناوری اطلاعات برای شرکت ها و سازمان ها)
  • شرکت Salesforce (ارایه برنامه های کاربردی و سرویس های اینترنتی برای شرکت ها و سازمان ها)
  • دیجی کالا (فروشگاه الکترونیکی برای سفارش کالاهای مختلف و تحویل آنها در محل)
  • ایوند (سرویسی برای فروش بلیت و ثبت نام رویدادها مثل همایش و دوره های آموزشی)
  • ایـسمینار (خدمات برگزاری سمینار بصورت مجازی)
  • شیپور / دیوار (صفحه نیازمندی های خرید و فروش کالا)
  • اسنپ (انجام سفرهای داخل شهری با هزینه کمتر)
  • دفترشما (ارائه دهنده خدمات دفتر کار مجازی)
  • جیب (سرویس حسابداری شخصی تحت وب)
  • تسکولو (سیستم مدیریت پروژه تحت وب)
  • نت برگ (خریدهای گروهی با تخفیف)
  • ایران فایل (بانک اطلاعات املاک)
  • ریحون (سفارش غذای آنلاین)
  • یادآموز (کلاس درس آنلاین)
  • وبیاد (شبکه یادگیری مجازی)
  • پونیشا (بازار کار آنلاین)

مثالهایی از پروژه های صنعتی مرتبط با گرایش

  • ابررایانه ملی (ارایه سرویس های محاسباتی و علمی به صنایع)
  • BRT (محاسبات مربوط به محل قرار گیری ایستگاه ها، تعداد اتوبوسها، بازه های زمانی تردد، بلیط الکترونیکی و …)
  • کارت هوشمند سوخت (مدیریت مصرف سوخت در سطح کشور)
  • رایانش ابری (انتقال دانش فنی در بخش ارایه سرویس های اینترنتی از طریق مراکز داده)
  • شهر هوشمند (ارایه خدمات فناوری اطلاعات در زندگی شهری، نظیر یکپارچه سیستم حمل و نقل، مراکز اقامتی و … )
  • خانه هوشمند (ارایه خدمات فناوری اطلاعات در داخل یک ساختمان، نظیر کنترل روشنایی و دما)

متوسط درآمد برای فارغ التحصیلان (سال ۹۵)

  • کارمندان و کارشناسان فنی: معمولا شامل کسانی میشود که به نصب، راه اندازی، پشتیبانی خدمات فناوری اطلاعات در سازمان ها مشغول به کار هستند:
    • کارمندان در حد توانمندی های اولیه: حدود ۱٫۵ تا ۲ میلیون در ماه
    • کارمندان در سطح پیشرفته یا مدیریتی: حدود ۲ تا ۳٫۵ میلیون در ماه
  • برنامه نویسان و توسعه دهندگان: معمولا شامل کسانی میشود که به تولید سرویس ها و نرم افزارها می پردازند:
    • برنامه نویسان (تازه کار، ۱ تا ۲ سال سابقه): حدود ۲ تا ۲٫۵ میلیون در ماه
    • برنامه نویسان (متوسط، ۲ تا ۵ سال سابقه): حدود ۳ تا ۵ میلیون در ماه
    • برنامه نویسان (حرفه ای، بالای ۵ سال سابقه): ۴ تا ۷ میلیون در ماه
    • فعالیت های پروژه ای: توافقی (هر چه تجربه و کیفیت بیشتر، قیمت بالاتر)

 

irantalentتحلیل درآمد رشته های مختلف بر اساس گزارش IranTalent در سال ۹۴

 

چند پیشنهاد دوستانه

  • از همان ترم اول یک زبان برنامه نویسی تحت وب را در اوقات فراقت یاد بگیرید. سعی کنید در طی مدت تحصیلی، حتما برای خودتان یک سایت طراحی کنید و به مرور توانایی هایی که کسب می کنید را در آن پیاده سازی کنید. این سایت تجربه خوبی برای شما خواهد شد.
  • یک وبلاگ یا چیزی شبیه آن (در شبکه های اجتماعی) راه اندازی کنید و تجربیات خودتان را در حوزه فناوری اطلاعات هر وقت فرصت کردید در آن بنویسید و با دیگران به اشتراک بگذارید و یا اخبار و رویدادهای مرتبط را در آن با زبان خودتان بازنشر بدید.
  • هر چند ماه یکبار آمار بازدیدکنندگان را بررسی کنید و در خصوص اینکه چطور میتوانید بازدیدکنندگان بیشتری را به سایت، وبلاگ و رسانه های اجتماعی خودتان جذب کنید تحقیق و بررسی کنید.
  • سعی کنید در اواسط دوره تحصیلی، یک استارتاپ را شروع کنید یا در ایجاد یک استارتاپ همکاری داشته باشید (حتما در یکی از دوره های مربوط به استارتاپ که در دانشگاه یا بیرون آن برگزار می شود شرکت کنید). اکثر افراد موفق در حوزه فناوری اطلاعات نهایتا از سال دوم یک فعالیت جدی را شروع کرده اند.
برچسب شده در:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *